Hayatımızda istemediğimiz ancak zaman zaman karşı karşıya kalmak zorunda olduğumuz yangınlardan korunmak için elimizin altında sürekli hazır bulunan yangın söndürme tüpü, çoğunlukla yangını büyümeden kontrol altına alıp can ve mal kaybını asgariye indirme konusunda oldukça yararlı olmaktadırlar.
Yangın söndürme tüpleri çeşitli sebeplerden çıkan yangınlarda ilk müdahaleyi sağladığı için tecrübeli veya eğitimli personel tarafından kullanılmalıdır. Bilinçsizce kullanım eldeki ilk müdahale imkânının boş yere harcanmasına neden olabilmektedir.
Elle müdahalenin yan ısıra otomatik yangın söndürme sistemlerinde de yangın söndürme tüpleri kullanılmaktadır. Tüm yangın tüplerinin ortak görevi yangına müdahale edip, sıçramasını ve genişlemesini engellemek olsa da çeşitli yangın türlerine göre farklı içerikli yangın söndürme tüpleri kullanılmalıdır. O yüzden binalarda hangi tür çalışmalar ve materyaller bulunuyorsa yangın tüpü içeriği ona göre seçilmelidir. Bunun en güvenli yolu da sertifika sahibi firmalarla çalışılması ve ürünlerin TSE damgası taşımasıdır.
Yangının doğal ortam ile yani hava ile irtibatını kesip boğucu bir görev üstlenen yangın söndürme tüpleri hiç kullanılmasa bile düzenli aralıklarla dolum miktarı kontrol edilmeli ve eksiklikleri tamamlanmalıdır. Anlaşmalı firmalar yangın tüpünün içerisindeki basınçlı maddeyi yasalara uygun bir şekilde doldurmalı, püskürtme esnasında problem yaratmayacak bir kontrol ile bakımını yapmalıdır.
Yangın Tüpü Çeşitleri
Çeşitli nedenlerden kaynaklanan yangınlarda kullanılan yangın tüpü çeşitleri, önceden yapılması gereken fizibilite çalışmalarının sonucuna göre monte edilmelidir. Yanan maddenin türü, etki edebileceği alan gibi etmenler hangi yangın tüpü çeşidinin kullanılacağına karar veren en önemli etmenlerdir. En fazla kullanılan yangın tüpü çeşidi kuru kimyevi tozlu ve ek biyolojik yangın tüpleridir.
İçeriği ne olursa olsun yangın tüpü çeşitlerinin hepsinin dış yüzeyi yangına karşı dayanıklı elektrostatik toz ile boyanıp 25 bar basınçta kontrolü yapılıp, çeşitli şartlara dayanma dirençleri kontrol edilmektedir. Hemen her binada karşılaşabileceğiniz kuru kimyevi tozlu yangın tüpleri TSE standartlarında doldurulmakta, test edilmekte ve duvara asılması gereken yerlerde uygun araçlar kullanılarak asılmaktadır.
Kuru Kimyevi Tozlu Yangın Tüpleri
Yangın türlerinden A sınıfı yangınlara karşı kullanılan kuru kimyevi tozlu yangın tüpleri, tahta, ahşap, ot, tekstil dokuma ürünleri, ev içi tekstil ve perdeler ile ofis malzemelerinin söndürülmesinde muazzam ölçüde kullanılan tüp çeşididir. Ancak bu maddelere yakın kauçuk ve selüloz yangınlarında fayda sağlamadığı bilinmektedir.
En faydalı olduğu A tipi yangınların yanı sıra B tipi yangınların bazı maddelerinde de fayda sağlamaktadır. Bu maddeler; benzin, benzol, mazot, vernik, tiner, aseton parafin, asfalt, tutkal ve alkoldür. Ayrıca C tipi yangınların da bir kısmında destekleyici olarak yangına müdahalede kullanılabilmektedir. Bu türler ise; doğalgaz, LPG, metan, hidrojen, propan, asetilen, elektrik kablosu, trafolar, güç kaynakları, bilgi-işlem birimleri, elektrik ve elektronik ürünlerdir.
Eko biyolojik yangın tüpleri
Bazı yangınlarda tecrübesiz personel yangını söndürdüğünü düşünüp, herhangi bir ek önlem almaya gerek duymaz. Araştırmalar göstermiştir ki bazı yangın türlerinde söndürme ekiplerinin yangının tekrar tutuşma ihtimalini göz ardı etmesinden ötürü can ve mal kayıpları yaşanmaktadır. İşte bu tür yangınlarda eko biyolojik yangın tüpleri insan kaynaklı ihmallerin önüne geçip, yeniden alevlenme ihtimali bulunan yangınlara müdahalede çok işe yaramaktadır.
Alevleri boğan ancak içten içe yanmasına engel olamayan diğer yangın söndürme tüplerinin aksine eko biyolojik yangın tüpleri hem yangının tekrar başlamasına engel olmakta hem de hassas araç-gereçlerin zarar görmesini engellemektedir. Diğer yangın tüplerinin artıkları zor temizlenirken eko biyolojik yangın tüpleri doğayla ve hassas materyallerle dosttur.
Yangın Tüplerinin Kontrolü
Yangına müdahalelerde hayati önem taşıyan yangın tüplerinin yetkili firmalarca düzenli kontrol edilmesi de en az yangın tüpü bulundurulması kadar hayati önem taşımaktadır. Kullanılmadığı halde zamanla içindeki basınçlı madde boşaldığı için yangın tüplerinin kontrolü hem kullanıcıların hem de firmaların takip etmesi gereken konuların başında gelmektedir.
Hemen hemen tüm yangın tüplerine yıllık bir kez söndürücü madde takviyesi yapılmalıdır. Bazı durumlarda yangın söndürme tüpleri tamamen boşaltılmalı ve tekrar doldurulmalıdır. Her ne şekilde olursa olsun yangın tüplerinin doldurulması sırasında bina boş bırakılmamalı ve yedek tüpler yangın söndürme köşelerinde yer almalıdır.
Yangın Tüpleri Dolum Süresi
Yangın söndürme tüpleri nin içeriğine göre yangın tüpleri dolum süresi değişmektedir. Bunu yetkili firmalar iyi bilse de kullanıcıların da duyarlı olması gerekir. Kuru kimyevi tozlu yangın söndürme tüpleri yıllık iki kez altı aylık periyotlar halinde kontrol edilmeli, basınç değeri ölçülmelidir. En sağlıklısı iki yılda bir de tamamen boşaltılıp doldurulmasıdır.
Köpüklü yangın söndürme tüplerinde ise periyodik bakım ve dolum süresi yıllık bir kezdir. Halokarbon yangın tüplerinin kontrolü ise kuru kimyevi yangın tüpleri gibi yıllık iki kez bakım, iki yılda bir yeniden doldurma şeklindedir.